Η δυσλεξία, μια νευρολογική μαθησιακή δυσκολία, επηρεάζει σημαντικά την ακαδημαϊκή, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των εφήβων. Η συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και εφήβων με δυσλεξία αποτελεί ένα κρίσιμο συστατικό για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν.

Κατανόηση της Δυσλεξίας: Θεμέλιο για την Υποστήριξη

Η συμβουλευτική διαδικασία ξεκινά με την εκπαίδευση των γονέων και των εφήβων σχετικά με τη φύση της δυσλεξίας. Η κατανόηση των νευροβιολογικών βάσεων της δυσλεξίας, των χαρακτηριστικών της και των επιπτώσεών της είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη ρεαλιστικών προσδοκιών και την υιοθέτηση αποτελεσματικών στρατηγικών (Shaywitz & Shaywitz, 2020). Η συμβουλευτική βοηθά τους γονείς να αποδεχτούν τη διάγνωση και να αναγνωρίσουν τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του εφήβου τους.

Συναισθηματική Υποστήριξη και Ενδυνάμωση:

Οι έφηβοι με δυσλεξία συχνά αντιμετωπίζουν συναισθήματα απογοήτευσης, άγχους και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Η συμβουλευτική παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για την έκφραση αυτών των συναισθημάτων και την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης (Humphrey & Mullin, 2012). Η ενδυνάμωση των εφήβων με δυσλεξία, η αναγνώριση των ταλέντων τους και η προώθηση της αυτονομίας τους αποτελούν βασικούς στόχους της συμβουλευτικής.

Στρατηγικές Διαχείρισης και Υποστήριξης:

Η συμβουλευτική υποστήριξη εστιάζει στην παροχή πρακτικών στρατηγικών για τη διαχείριση των ακαδημαϊκών και κοινωνικών προκλήσεων. Αυτές περιλαμβάνουν:

Ακαδημαϊκή Υποστήριξη:

1. Ανάπτυξη δεξιοτήτων μελέτης: Οι έφηβοι με δυσλεξία συχνά δυσκολεύονται με την οργάνωση και την κατανόηση γραπτών κειμένων. Η εφαρμογή στρατηγικών, όπως η χρήση χαρτών εννοιών, η τεχνική SQ3R (Survey, Question, Read, Recite, Review) και η χρήση οπτικών βοηθημάτων, μπορεί να ενισχύσει την κατανόηση και την απομνημόνευση πληροφοριών.
2. Χρήση τεχνολογικών βοηθημάτων: Λογισμικά μετατροπής κειμένου σε ομιλία, εφαρμογές ορθογραφικού ελέγχου και προγράμματα δημιουργίας διαγραμμάτων βοηθούν τους μαθητές να επεξεργάζονται πιο αποτελεσματικά το γραπτό λόγο.
3. Συνεργασία με το σχολείο: Η εφαρμογή εξατομικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων (IEP) και η προσαρμογή της διδακτικής προσέγγισης στις ανάγκες του εφήβου είναι κρίσιμες. Η χρήση προφορικών εξετάσεων, επιπλέον χρόνου σε γραπτές εργασίες και προσαρμογών στη μορφή των εκπαιδευτικών υλικών μπορεί να βελτιώσει τη σχολική επίδοση.

Κοινωνική Υποστήριξη:

1. Βελτίωση δεξιοτήτων επικοινωνίας: Οι έφηβοι με δυσλεξία μπορεί να δυσκολεύονται στην έκφραση των σκέψεών τους. Η συμβουλευτική μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή τους, να τους βοηθήσει να αναπτύξουν δεξιότητες δημόσιας ομιλίας και να διευκολύνει την αλληλεπίδρασή τους με συνομηλίκους.
2. Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων: Η συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, όπως αθλητισμός, τέχνες και εθελοντισμός, μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων και της αυτοπεποίθησης.
3. Διαχείριση κοινωνικών προκλήσεων: Οι έφηβοι με δυσλεξία ενδέχεται να αντιμετωπίζουν αρνητικά σχόλια ή εκφοβισμό. Η συμβουλευτική μπορεί να τους παρέχει στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων, όπως η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η εκπαίδευση στην επίλυση συγκρούσεων.

Οικογενειακή Υποστήριξη:

1. Βελτίωση της επικοινωνίας: Οι γονείς ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν θετική ενίσχυση, να ακούν ενεργητικά τις ανάγκες του παιδιού τους και να αποφεύγουν την υπερβολική κριτική.
2. Διαχείριση του άγχους των γονέων: Οι γονείς συχνά βιώνουν άγχος και απογοήτευση. Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης και η ενημέρωση για τη δυσλεξία μπορεί να τους βοηθήσει να αισθανθούν πιο προετοιμασμένοι.
3. Προώθηση ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος: Η δημιουργία μιας ρουτίνας με σαφείς προσδοκίες, η ενίσχυση της αυτονομίας και η ενθάρρυνση των επιτευγμάτων του εφήβου συμβάλλουν στην ψυχική του ευεξία.

Συνεργασία με το Σχολείο και Άλλους Ειδικούς:

1. Εκπαιδευτικοί και Eιδικοί Pαιδαγωγοί: Η συνεχής επικοινωνία μεταξύ σχολείου και γονέων διασφαλίζει την προσαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στις ανάγκες του μαθητή.
2. Λογοθεραπευτές και Eργοθεραπευτές: Αυτοί οι ειδικοί μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση των γλωσσικών και κινητικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη γραφή και την ανάγνωση.
3. Συμβουλευτική υποστήριξη: Οι συνεδρίες με εξειδικευμένο Ψυχολόγο μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης.

Ψυχοκοινωνική Ευεξία και Ανθεκτικότητα:

1. Ανάπτυξη θετικής αυτοαντίληψης: Η ενίσχυση των δυνατοτήτων του εφήβου και η εστίαση στις επιτυχίες του μπορούν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή του.
2. Καλλιέργεια δεξιοτήτων αυτορρύθμισης: Οι τεχνικές χαλάρωσης, όπως η βαθιά αναπνοή και ο διαλογισμός, βοηθούν στη διαχείριση του άγχους.
3. Προώθηση της αυτονομίας: Η ενίσχυση της αυτονομίας και η ενθάρρυνση της λήψης πρωτοβουλιών συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικότητας.

Συμπέρασμα:

Η συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και εφήβων με δυσλεξία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συνολικής διαχείρισης της μαθησιακής αυτής δυσκολίας. Μέσα από στοχευμένες στρατηγικές σε ακαδημαϊκό, κοινωνικό και οικογενειακό επίπεδο, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που προάγει την αυτοπεποίθηση, την ανθεκτικότητα και τη σχολική και προσωπική επιτυχία των εφήβων. Η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην προσαρμογή και ενδυνάμωση των εφήβων, ώστε να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους.

Βιβλιογραφία:

• IDA (International Dyslexia Association). (2018). Effective Reading Instruction for Students with Dyslexia.
• Humphrey, N., & Mullin, C. (2012). Personal and social development of children with dyslexia: A review of the literature. Dyslexia, 18(1), 1-29.
• Margalit, M. (2011). Social-emotional and academic adjustment of children with learning disabilities. Routledge.
• Shaywitz, S., & Shaywitz, J. (2020). Overcoming Dyslexia: A Complete and Science-Based Program for Reading Problems at Any Level. Vintage Books.
• Turnbull, A. P., Turnbull, H. R., Erwin, E. J., Soodak, L. C., & Shogren, K. A. (2015). Families, professionals, and exceptionality: Collaborating for empowerment. Pearson.

 

Ιωάννα Δημητριάδου

Ψυχολόγος-Ειδική Παιδαγωγός

Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD

Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων

Συγγραφέας στο Upbility Publications

Μέλος στο British Psychological Society, GMBPsS, GBC