Η Διάταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα είναι μια νευροβιολογκή και συμπεριφορική διαταραχή. Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της είναι η απροσεξία, η διάσπαση προσοχής, η αδεξιότητα και η υπερκινητικότητα. Οφείλεται σε δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος, υπεύθυνο και για την κίνηση του σώματος, αλλά και σε γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Προσβάλλει το 5-20% των παιδιών, όπου τα αγόρια έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τα συμπτώματα, πριν την ηλικία των 7 χρόνων. Αυτό γιατί οι επιθετικές και υπερ-κινητικές κινήσεις τους, προσελκύουν πιο εύκολα την προσοχή του ενήλικα να παρατηρήσει τη συμπεριφορά τους.
Στο παρελθόν, η αξιολόγηση ΔΕΠ-Υ σε κορίτσια ήταν δύσκολη, καθώς η ήπια συμπεριφορά που εμφάνιζαν τόσο στο σχολείο, όσο και σε πιο οικείους χώρους, δεν εξωτερίκευε τα χαρακτηριστικά της διαταραχής. Όμως, οι πιο πρόσφατες έρευνες απέδειξαν πως τα χαρακτηριστικά των παιδιών με ΔΕΠ-Υ, κυρίως αυτά που αφορούν το κομμάτι της απροσεξίας, μπορούν να παρατηρηθούν στα κορίτσια, συνήθως μετά την ηλικία των 7 χρόνων. Νωρίτερα, για να παρατηρηθούν πιο έντονα τα συμπτώματα, θα πρέπει τα κορίτσια να έχουν υποστεί κάποια σοβαρή βιολογική βλάβη, όπως κάποια ασθένεια που να έχει επηρεάσει αρνητικά τον οργανισμό τους.
Τα χαρακτηριστικά των κοριτσιών με ΔΕΠ-Υ είναι τα εξής:
- Εκφράζουν τα συμπτώματα εσωτερικά και όχι εξωτερικά.
- Εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης.
- Εμφανίζουν διατροφικές διαταραχές, όπως ανορεξία και βουλιμία.
- Έχουν αποτυχίες στις προσωπικές και εργασιακές τους σχέσεις.
- Στη διάρκεια της εφηβείας, τα συμπτώματα αυξάνονται, καθώς οι ορμόνες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό.
- Δεν έχουν υπομονή να ακούνε και να φροντίζουν.
- Αφαιρούνται.
- Δυσκολεύονται στην οργάνωση.
- Καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των γονιών και των δασκάλων.
- Δουλεύουν πολύ σκληρά για να πετύχουν επαγγελματικά.
- Έχουν πολύ μεγάλη φαντασία.
- Δε βαριούνται εύκολα.
- Είναι καλά στους αυτοσχεδιασμούς.
- Είναι καινοτόμα.
- Είναι δραστήρια και έξυπνα.
- Είναι αυθόρμητα και επίμονα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί, πως δε σημαίνει αν κάποιο κορίτσι εμφανίζει ένα ή δύο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, έχει ΔΕΠ-Υ. Ο γονιός και ο δάσκαλος χρειάζεται να παρατηρούν τη συμπεριφορά του κοριτσιού στο σπίτι στο σχολείο και στις κοινωνικές καταστάσεις και την εμφάνιση παρόμοιων χαρακτηριστικών σε όλα τα πλαίσια. Εφόσον η συμπεριφορά δεν αντιστοιχεί στις συμπεριφορές του συνόλου και ορισμένα συμπτώματα επιμένουν για παραπάνω από έξι μήνες, θα πρέπει τότε και μόνο να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό θεραπευτή.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Neuhaus, C. (1999): Το υπερκινητικό παιδί και τα Προβλήματά του: Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική κατεύθυνση (Μετάφραση: Γεωργία Μωραίτου).
Κάκουρος, Ε. (2001). Το Υπερκινητικό Παιδί. Οι δυσκολίες του στη μάθηση και στη συμπεριφορά. Εκδόσεις, Ελληνικά Γράμματα.
Giler, Janet Z, (2001). Are girls with AD/HD socially adept? CHADD: ATTENTION , 7 (4), 28-31
Rief, S. (2004): How to Reach and Teach Children with ADD/ADHD: Practical Techniques, Strategies and Interventios.
American Psychiatric Association (2000): Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th ed.)
Ιωάννα Δημητριάδου
Ψυχολόγος-Ειδική Παιδαγωγός
Εξειδίκευση στη Δυσλεξία και στις Μαθησιακές Δυσκολίες, PgD
Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων, CBT
Συγγραφέας στο upbility
Μέλος στο British Psychological Society, GMBPsS, GBC