Η αφήγηση ιστοριών αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά για τους εφήβους με δυσλεξία, προσφέροντας ένα δημιουργικό και ασφαλές περιβάλλον για έκφραση, κατανόηση και ανάπτυξη γνωστικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Η προφορική αφήγηση, σε αντίθεση με τη γραπτή έκφραση που συχνά αποτελεί πηγή άγχους, επιτρέπει στους εφήβους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους χωρίς περιορισμούς.
Οφέλη της Αφήγησης για Εφήβους με Δυσλεξία
- Ενίσχυση της Αυτοπεποίθησης και της Αυτοέκφρασης
Οι έφηβοι με δυσλεξία συχνά βιώνουν άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω των δυσκολιών τους στη γραφή και την ανάγνωση (Snowling et al., 2020). Μέσω της αφήγησης, μπορούν να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα χωρίς να ανησυχούν για ορθογραφικά και γλωσσικά λάθη, γεγονός που συμβάλλει στη βελτίωση της αυτοεικόνας τους (Torgesen, 2004).
- Βελτίωση της Γλωσσικής Ανάπτυξης
Αν και η ανάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη, η ακρόαση και η αφήγηση ιστοριών βελτιώνουν το λεξιλόγιο, την κατανόηση και τη ροή του λόγου (Nation & Snowling, 1999). Οι προφορικές αφηγήσεις βοηθούν στη δομή του λόγου και στη σύνδεση των ιδεών με φυσικό τρόπο, ενισχύοντας τη γλωσσική επάρκεια των εφήβων (Bishop & Snowling, 2004).
- Καλλιέργεια της Φαντασίας και της Δημιουργικότητας
Η αφήγηση επιτρέπει στους εφήβους να δημιουργούν δικούς τους κόσμους, χαρακτήρες και σενάρια, ενισχύοντας τη δημιουργική τους σκέψη (Gibson et al., 2011). Η συμμετοχή σε αφηγηματικές δραστηριότητες, όπως η θεατρική αναπαράσταση ιστοριών, μπορεί να προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας.
- Ανάπτυξη Συναισθηματικής Ανθεκτικότητας
Μέσα από τις ιστορίες, οι έφηβοι μπορούν να ταυτιστούν με χαρακτήρες που αντιμετωπίζουν και ξεπερνούν δυσκολίες. Οι ιστορίες διδάσκουν στρατηγικές αντιμετώπισης προβλημάτων και ενισχύουν την ενσυναίσθηση, καθιστώντας την αφήγηση ένα εργαλείο συναισθηματικής ρύθμισης (Bruner, 1990).
- Εναλλακτικός Τρόπος Μάθησης
Η αφήγηση ιστοριών μπορεί να γίνει εργαλείο διδασκαλίας, μετατρέποντας τη μάθηση σε μια διασκεδαστική και εύκολα προσβάσιμη εμπειρία (Ziegler & Goswami, 2005). Η χρήση πολυαισθητηριακών τεχνικών (π.χ. εικόνες, μουσική, χειρονομίες) μπορεί να κάνει τη διαδικασία πιο εύκολη και αποδοτική.
- Μείωση του Άγχους και της Πίεσης της Μάθησης
Οι αφηγήσεις δημιουργούν μια χαλαρωτική ατμόσφαιρα, μειώνοντας το στρες που μπορεί να συνοδεύει τις παραδοσιακές μορφές μάθησης (Shaywitz, 2003). Ένας έφηβος μπορεί να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια όταν αφηγείται ιστορίες παρά όταν καλείται να διαβάσει ή να γράψει.
Συμπέρασμα
Η αφήγηση ιστοριών είναι ένας ισχυρός μηχανισμός για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της δημιουργικότητας και της συναισθηματικής ανθεκτικότητας των εφήβων με δυσλεξία. Μέσα από ένα ασφαλές και εκφραστικό περιβάλλον, οι έφηβοι μπορούν να βελτιώσουν τη γλωσσική τους ανάπτυξη, να μειώσουν το άγχος τους και να καλλιεργήσουν δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν τόσο στη μαθησιακή τους πορεία όσο και στην προσωπική τους εξέλιξη.
Βιβλιογραφία
- Bishop, D. V. M., & Snowling, M. J. (2004). Developmental dyslexia and specific language impairment: Same or different? Psychological Bulletin, 130(6), 858-886.
- Bruner, J. (1990). Acts of meaning. Harvard University Press.
- Gibson, J., Folley, B. S., & Park, S. (2011). Enhanced divergent thinking and creativity in dyslexia: Evidence from a secondary analysis of cognitive abilities. Learning and Individual Differences, 21(6), 673-679.
- Nation, K., & Snowling, M. J. (1999). Developmental differences in sensitivity to semantic relations among good and poor comprehenders: Evidence from semantic priming. Cognition, 70(1), B1-B13.
- Shaywitz, S. (2003). Overcoming dyslexia: A new and complete science-based program for reading problems at any level. Knopf.
- Snowling, M. J., Hulme, C., & Nation, K. (2020). The development of dyslexia: Predicting individual risk. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 61(1), 3-18.
- Torgesen, J. K. (2004). Preventing early reading failure. American Educator, 28(3), 6-9.
- Ziegler, J. C., & Goswami, U. (2005). Reading acquisition, developmental dyslexia, and skilled reading across languages: A psycholinguistic grain size theory. Psychological Bulletin, 131(1), 3-29.
Ιωάννα Δημητριάδου
Ψυχολόγος-Ειδική Παιδαγωγός
Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD
Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων
Συγγραφέας στο Upbility Publications
Μέλος στο British Psychological Society, GMBPsS, GBC