Ο ρόλος του γονέα στη μελέτη των μαθημάτων των παιδιών είναι καθοριστικός για την ακαδημαϊκή και προσωπική τους ανάπτυξη. Η υποστήριξη των γονέων δεν περιορίζεται μόνο στην παρακολούθηση των σχολικών επιδόσεων, αλλά εκτείνεται στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος που ενισχύει τη μαθησιακή διαδικασία. Σε αυτό το πλαίσιο, η συμβουλευτική γονέων αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να προσφέρει καθοδήγηση και στρατηγικές στους γονείς, ώστε να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε αυτήν την ευθύνη.

 

1. Η Σημασία του Γονεϊκού Ρόλου στη Μελέτη των Παιδιών

Η ενασχόληση των γονέων με τη μελέτη των παιδιών έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει θετικά τόσο τη σχολική απόδοση όσο και την ψυχολογική ανάπτυξή τους. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που λαμβάνουν υποστήριξη από τους γονείς τους έχουν υψηλότερα κίνητρα για μάθηση, καλύτερη αυτοπεποίθηση και ανεπτυγμένες δεξιότητες αυτορρύθμισης (Fan & Chen, 2001).

Οι βασικές πτυχές της γονεϊκής υποστήριξης περιλαμβάνουν:

• Δημιουργία ενός οργανωμένου χώρου μελέτης, με ηρεμία και κατάλληλες συνθήκες συγκέντρωσης.
• Σταθερή ρουτίνα και πρόγραμμα μελέτης, το οποίο βοηθά το παιδί να αποκτήσει πειθαρχία και συνέπεια.
• Θετική ενίσχυση και ενθάρρυνση, ώστε να αναπτύξει αυτονομία και εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.
• Αποφυγή υπερβολικής πίεσης, καθώς το άγχος που προέρχεται από υψηλές προσδοκίες μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα (Pomerantz, Moorman, & Litwack, 2007).

 

2. Ο Ρόλος της Συμβουλευτικής Γονέων στη Μαθησιακή Διαδικασία

Η συμβουλευτική γονέων αποτελεί μια επιστημονικά τεκμηριωμένη διαδικασία που στοχεύει στην εκπαίδευση και υποστήριξη των γονέων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις ανάγκες των παιδιών τους. Οι ειδικοί στη συμβουλευτική βοηθούν τους γονείς να κατανοήσουν καλύτερα τη σημασία της εμπλοκής τους στη μάθηση και να υιοθετήσουν πρακτικές που προάγουν την ανάπτυξη του παιδιού (Epstein, 2011).

Μέσα από τη συμβουλευτική, οι γονείς μπορούν να:

• Αναπτύξουν στρατηγικές ενίσχυσης της αυτονομίας του παιδιού, ενθαρρύνοντας τη δική του υπευθυνότητα στη μελέτη.
• Μάθουν να διαχειρίζονται τις μαθησιακές δυσκολίες, αναγνωρίζοντας πότε χρειάζεται επιπλέον υποστήριξη ή παρέμβαση από ειδικούς.
• Βελτιώσουν την επικοινωνία τους με τα παιδιά, χρησιμοποιώντας ενεργητική ακρόαση και ενσυναίσθηση.
• Συνεργαστούν αποτελεσματικά με τους εκπαιδευτικούς, δημιουργώντας ένα κοινό μέτωπο στήριξης του παιδιού.

Σύμφωνα με έρευνες, όταν οι γονείς λαμβάνουν συμβουλευτική υποστήριξη, η στάση τους απέναντι στη μάθηση γίνεται πιο θετική και λιγότερο ελεγκτική, κάτι που συμβάλλει στην καλύτερη απόδοση των παιδιών (Grolnick, Friendly, & Bellas, 2009).

 

3. Η Ισορροπία Μεταξύ Στήριξης και Αυτονομίας

Ένα από τα βασικά ζητήματα που προκύπτουν είναι η ισορροπία μεταξύ της υποστήριξης του παιδιού και της ανάπτυξης της αυτονομίας του. Οι γονείς συχνά δυσκολεύονται να βρουν τη σωστή προσέγγιση, καθώς είτε γίνονται υπερπροστατευτικοί είτε αφήνουν το παιδί εντελώς ανεξέλεγκτο στη διαχείριση της μελέτης του.

Η συμβουλευτική γονέων βοηθά τους γονείς να:

• Ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία του παιδιού, δίνοντάς του την ελευθερία να αναπτύξει τη δική του μέθοδο μελέτης.
• Αποφεύγουν την υπερβολική παρέμβαση, επιτρέποντας στο παιδί να αναλάβει την ευθύνη των σχολικών του υποχρεώσεων.
• Διαχειρίζονται τις συγκρούσεις, χρησιμοποιώντας θετική επικοινωνία και ενίσχυση αντί για κριτική και πίεση.

Έρευνες δείχνουν ότι οι μαθητές που μεγαλώνουν με γονείς που υποστηρίζουν την αυτονομία τους, αντί να τους πιέζουν υπερβολικά, αναπτύσσουν ισχυρότερες γνωστικές και συναισθηματικές δεξιότητες (Deci & Ryan, 2000).

 

4. Συνεργασία Γονέων – Εκπαιδευτικών και Ολιστική Προσέγγιση

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι η συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών, καθώς η επικοινωνία μεταξύ σχολείου και οικογένειας μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη μαθησιακή πορεία του παιδιού. Η συμβουλευτική γονέων συχνά δίνει έμφαση στη σημασία αυτής της συνεργασίας, παρέχοντας κατευθύνσεις για το πώς οι γονείς μπορούν να διατηρούν επαφή με τους εκπαιδευτικούς και να παρακολουθούν την πρόοδο του παιδιού τους χωρίς να ασκούν υπερβολικό έλεγχο.

Σύμφωνα με τον Epstein (2011), οι γονείς που συμμετέχουν ενεργά στη σχολική ζωή των παιδιών τους βοηθούν στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού μαθησιακού περιβάλλοντος τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

 

5. Συμπεράσματα και Προτάσεις

Ο ρόλος του γονέα στη μελέτη των παιδιών δεν είναι να γίνει «δάσκαλος», αλλά ένας καθοδηγητής που ενισχύει την αυτοπεποίθηση, την υπευθυνότητα και την αγάπη για τη μάθηση. Η συμβουλευτική γονέων μπορεί να προσφέρει τις κατάλληλες στρατηγικές ώστε οι γονείς να στηρίζουν τα παιδιά τους με τρόπο που να προάγει τη μαθησιακή τους ανάπτυξη, χωρίς να δημιουργείται πίεση ή εξάρτηση.

 

Βιβλιογραφία

• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
• Epstein, J. L. (2011). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools. Routledge.
• Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and students’ academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
• Grolnick, W. S., Friendly, R. W., & Bellas, V. (2009). Parenting and children’s motivation at school. Handbook of motivation at school, 279-300.
• Pomerantz, E. M., Moorman, E. A., & Litwack, S. D. (2007). The how, whom, and why of parents’ involvement in children’s academic lives: More is not always better. Review of Educational Research, 77(3), 373-410.

 

Ιωάννα Δημητριάδου

Ψυχολόγος-Ειδική Παιδαγωγός

Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD

Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων

Συγγραφέας στο Upbility Publications

Μέλος στο British Psychological Society, GMBPsS, GBC